Trong 5 châu, mình đã đặt chân đến Châu Á, Âu, Úc, Mỹ còn Châu Phi là điểm đến sau cùng. Khi đặt chân đến Nam Phi, mình đã hoàn thành giấc mơ năm châu trong sự mãn nhãn và an toàn. Thật là may mắn!

Nam Phi được người Hà Lan phát hiện. Sau đó là những người phương Tây khác như Anh, Đức …tìm đến sinh sống và xây dựng nên những thành phố sầm uất như các nước phát triển khác.

HIỆN ĐAI – THÂN QUEN

Lần đầu bước chân đến các thành phố lớn ở Nam Phi như Cape Town, Johannesburg, Sun City, Pretoria…cứ thấy thân quen như đang đi giữa Châu Âu, Mỹ, Canada, Australia….

Trung tâm các thành phố đều gọn gàng, sạch đẹp có nhiều người da đen và một số người da trắng sinh sống và làm việc.

Các con đường trung tâm và ngoại ô xây dựng rất tốt rộng rãi và êm ái. Nam Phi chạy xe bên trái, gần toàn bộ là xe hơi chạy, không có xe máy và xe đạp đan xen với xe hơi như ở ta. Thỉnh thoảng có một số xe máy loại chuyên giao hàng đo các shipper điều khiển giữa phố thị. Các tòa nhà cao tầng, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, quán bar…cũng phát triển như các nước khác.

ĐỘC LẠ – HOANG DÃ

– Ổ cắm điện Nam Phi là ổ cắm 3 chấu dùng chính tất cả các nơi, nhưng mình chưa thấy ở Việt Nam và các nước khác. Các ổ cắm đa năng chuyên cho dân du lịch các nước đều không dùng được ở đây nhé.

– Đất nước nhiều thủ đô: Thường mỗi quốc gia chỉ có một thủ đô nhưng Cộng hòa Nam Phi có 3 thủ đô: Pretoria – thủ đô hành chính, Cape Town – thủ đô lập pháp và Bloemfontein – thủ đô tư pháp. Chưa kể Johannesburg được mệnh danh là “thủ đô kinh tế”…

– Đất đai và rừng Nam Phi rất rộng lớn, thiên nhiên hoang dã và nhiều loại thú rừng tự nhiên ta có thể bắt gặp khi đi vào rừng quan sát thú. Công viên quốc gia Pilanesberg nằm cách “thủ phủ kim cương” Johannesburg khoảng 150km, là nơi chung sống của hơn 7.000 động vật thuộc hàng trăm loài khác nhau., thuộc khu liên hợp giải trí Sun City nổi tiếng. Nơi đây được biết tới là công viên hoang dã lớn thứ 4 ở Nam Phi với tổng diện tích khoảng 55.000 ha. Hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên hoang sơ và đặc biệt là thế giới động thực vật vô cùng phong phú. Chúng tôi đã theo xe đặc chủng “mục sở thị” một số các loài thú quý hiếm trong danh sách này như sư tử, voi, trâu, báo, ngựa vằn, hươu cao cổ, lợn rừng, linh cẩu đến hà mã, cá sấu, tê giác đen và tê giác trắng…. trong hồi hộp và đầy hào hứng giữa thiên nhiên hoang dã. Cũng có khi phải ngậm ngùi khi lướt qua một bộ xương của một bác voi già đã chết “tự sinh, tự diệt” theo thời gian. Dù có nhiều loài hoa và cây đặc hữu, nhiều loại thú quý hiếm nhưng rừng Nam Phi chỉ chiếm 1% diện tích.

– Cây cỏ và hoa lá cũng có nhiều loại độc lạ chưa gặp ở xứ ta. có loại hiền, có loại có độc tố, có những cây tuổi thọ hàng trăm năm. Nam Phi xếp thứ 3 về đa dạng sinh thái (sau Brazil và Indonesia). Có nhiều loài cây rất lạ. Cây bán nhân (Half Human), một loại cây mọc vùng khô cằn, ven các núi đá, thân mập, xốp và thẳng đứng, ngọn cây lòa xòa mấy cành lá, nhìn xa như tóc người. Cây protea – quốc hoa Nam Phi – có cánh hoa màu hồng giống hoa sen, nhụy màu trắng non giống hoa hướng dương. Cây bao báp cũng là thực vật đặc hữu. Gốc to vạm vỡ, cành và lá nhỏ, thân xốp, họ gạo, cây là nguồn cung cấp nước và thực phẩm, dược liệu, thuốc nhuộm cho thổ dân. Có cây cao tới 50m, chu vi gốc 40m, chứa hơn 120.000 lít nước và có thể sống trên 1.000 năm.

– Văn hóa đa dạng của Nam Phi không chỉ thể hiện ở ngôn ngữ, nếp sống mà còn ở kiến trúc, âm nhạc, nhảy múa, lễ hội, đặc biệt là ẩm thực.

– Bắp là thực phẩm chính ở nhiều quốc gia châu Phi. Bắp được bào thành bột, trộn với nước, vo lại thành từng miếng bánh, thường ăn cùng với rau củ, thịt, nước sốt. Các ăn này giống với bánh kếp ở một số nước. Anh hướng dẫn viên người Phi nói với mình rắng: anh và người dân ở đây ăn bắp 6 ngày một tuần, chỉ có 1 ngày ăn gạo trong tuần. Giá cả 2 thứ cũng tương đương nhưng ở đây thích ăn do thích vị ngọt của bắp và cũng nghỉ rằng nhiều năng lượng, đủ chất hơn khi làm viêc.

– Ngoài thịt bò, gà, heo… Nam Phi còn sử dụng thịt của nhiều loài thú hoang dã được thuần dưỡng như linh dương, đà điểu, cá sấu… Braaivleis – thịt nướng ướp với đủ thứ gia vị. Boerewors – món xúc xích Nam Phi vừa dài vừa bự có nhiều vị lạ. Biltong – thịt khô sấy thái thành từng thỏi, một loại thức ăn nhanh…

– Đi qua các thành phố ở Nam Phi thì mình thích Cape Town nhất. Cape Town thuộc tỉnh Tây Cape – được mệnh danh là “Thành phố tốt nhất thế giới (tạp chí Telegraph – Anh, bình chọn năm 2008), “Hải cảng đẹp nhất thế giới”, “Thành phố du lịch”, top 100 thành phố đẹp nhất thế giới với nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và bến cảng làm say đắm lòng người như: núi Table, mũi Hảo Vọng, vịnh Hout,….Núi Table – còn gọi là núi Bàn – cao 1.082m, rộng 3km2, thường có mây bao phủ trắng xóa như tấm voan khổng lồ phủ trên đỉnh núi. Đây là vị trí cực đẹp để thưởng ngoạn toàn cảnh phố xá nhộn nhịp, thương cảng sầm uất. Bãi biển Clifton – được tạp chí Forbes bình chọn là 1 trong 10 bãi tắm đẹp của thế giới… Đặc biệt có mũi Hảo Vọng – Good Hope Cape – điểm tận cùng của châu Phi, nơi giao thoa giữa 2 dòng nước lạnh và ấm của biển Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương.

– Thành phố Johannesburg: còn được gọi là “eGoli” – nơi có nhiều vàng hay “thành phố vàng” vì đây là nơi tập trung rất nhiều những mỏ vàng quý giá dưới lòng đất. Ngành khai thác vàng cũng là ngành kinh tế mũi nhọn đem lại sự trù phú và giàu có cho miền đất này. Johannesburg là thành phố lớn nhất Nam Phi, thường được ví như New York của Mỹ bởi sự trẻ trung, năng động, náo nhiệt của nó. Thành phố luôn rực rỡ ánh đèn của các quán bar, cà phê mở cửa thâu đêm, các trung tâm thương mại sầm uất và phiên chợ cuối tuần nhộn nhịp.

Thủ đô Pretoria – lấy tên của Andries Pretorius – là cha đẻ của chính sách phân biệt chủng tộc Apartheid nên từ năm 2005 được đổi tên thành Tshware – nghĩa là “Chúng ta bình đẳng”, tuy nhiên khu trung tâm vẫn mang tên Pretoria và người dân vẫn quen gọi như vậy. Nếu Johannesburg sầm uất, hối hả và ngột ngạt thì Pretoria ngược lại – có phần chậm rãi, thanh bình, cổ kính. Thành phố nằm bên sông Apeis, không có nhiều nhà chọc trời, không kẹt xe dù xe hơi khá nhiều, rất ít xe gắn máy. Các công trình, tượng đài, trường đại học, nhà thờ Thiên Chúa giáo, công viên, vườn sinh thái, cây xanh… tạo cho Pretoria dáng dấp châu Âu.

NGUY HIỂM MÀ AN TOÀN

Theo anh hướng dẫn người Phi người dân có giấy phép vẫn dùng súng được. Nhưng cũng có khi súng bị đánh cắp và bọn tội phạm sử dụng. Khi biết khách du lịch đi trên khoảng vắng hoặc ban đêm có mang theo tài sản, chúng có thể tấn công. Tuy nhiên khách du lịch vẫn an toan khi ngồi trên xe đi tham quan thành phố hoặc xuống xe đi tham quan có sự bảo vệ cần thiết. Cho nên vẫn có rất nhiều du khách đã đến đây tham quan và đi an toàn.

Mặc dù là quốc gia phát triển, Nam Phi cũng đang đối mặt với nhiều tệ nạn xã hội. Chênh lệch giàu – nghèo quá cách biệt. HIV/AIDS là hiểm họa của đất nước khi ước tính gần 30% phụ nữ có thai và 20% người trưởng thành dương tính với HIV. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự thiếu hụt lao động và bi kịch của các gia đình. Có khoảng trên 1 triệu trẻ em mồ côi vì AIDS. Ở các ngã tư khi xe dừng ở đèn đỏ chúng ta dễ dàng thấy nhiều người chạy ra xin bố thí. Một số người trẻ tốt nghiệp đại học không có việc làm cũng phải ra đường ăn xin, thật đáng thương.

Khi xe chạy ra ngoại ô cũng dễ dàng nhìn thấy những khu nhà ổ chuột nhỏ bằng tole mỏng hoặc che bạt. Những ngôi nhà này không đủ ấm dưới cái lạnh của mùa đông 6-8 độ C, cũng như quá nóng của mùa hè có khi tới 42 độ C. Điều kiện vệ sinh cũng kém nhiều hộ gia đình dùng chung 1 nhà vệ sinh.

Chính phủ Nam Phi đang có nhiều nỗ lực “dọn dẹp”, tập trung đầu tư cho y tế và các chính sách xã hội để đất nước nhiều thủ đô này ngày càng hấp dẫn hơn với du khách thế giới. Mong rằng họ sẽ làm được và hoàn thiện đất nước tôt đẹp hơn.